Antarctica

Een reis naar Antarctica is de mooiste reis op aarde. Denk aan ruige landschappen met gletsjers, drijvende ijsbergen, dieren als pinguïns, walvissen en orka’s

Antarctica wordt ook vaak als Zuidpool aangeduid. Het continent is officieel slechts 200 jaar geleden ontdekt door de mens. Als laatste grote gebied ter wereld. Het is te onherbergzaam voor ons mensen. Maar een paradijs voor walvissen, pinguïns en robben. Die opvallend tolerant zijn. 

Het heeft voor veel mensen iets magisch. Een witte wereld waar je het gehele jaar extreem weer kunt verwachten. Maar waar desondanks opvallend veel leven is te zien. Op Antarctica is de flora en fauna voor een groot deel uniek. Dit is vooral het domein van de pinguïns. Zeven soorten zijn er hier te zien, als je de omliggende eilanden meetelt. Hier kun als mens tussen miljoenen pinguïns staan. En hier kun je verdwalen tussen de ijsschotsen of in de vergezichten.

Het landschap is ongerept en bijzonder ruig: gletsjers, bergtoppen, fjorden en ijsbergen wisselen elkaar af. Met overal kunstwerken van sneeuw en ijs met de wind als sculptuurder. Het wordt wel beschouwd als de laatste ‘echte’ wildernis van de wereld; dit omdat de hand van de mens hier nog geen grip op heeft gehad.

Tegenwoordig is het tot natuurreservaat verklaarde gebied voor toeristen vanuit Zuid-Amerika en ook Oceanië steeds makkelijker bereikbaar met de boot. En, in meerdere mate, per vliegtuig. Desondanks is de Zuidpool nog een relatief exclusieve bestemming. 

De meeste toeristen vertoeven enkele weken op een schip en maken diverse excursies. Met een zodiac of te voet. Dit kan zowel vanuit Zuid-Amerika als vanuit Nieuw-Zeeland. Vanuit Australië zijn dagelijkse rondvluchten over Antarctica mogelijk, waarbij een Boeing 747 als excursie-vliegtuig wordt gebruikt.

Door het klimaat zijn op het Antarctisch schiereiland alleen planten te vinden. En dus geen struiken of bomen. Planten zie je hier zeer beperkt, slechts twee soorten lever er. Dit zijn de Antarctische smele (een grassoort) en Antarctisch parelkruid. Voor de rest zijn er alleen maar mossen en korstmossen (zo’n 350 soorten) te vinden.

Deze vriezen ’s winters droog om in het voorjaar weer op te leven. Wetenschappers hebben achterhaald dat sommige mossen meer dan 2.000 jaar oud zijn. Dit zijn de mooiste bezienswaardigheden van Antarctica. bijvoorbeeld maken deze reis ongeëvenaard. En ja, het is duur. Maar daar zijn oplossingen voor.

Het Antarctisch Schiereiland is een van de hoogtepunten. Deze lange landtong waar het aanmerkelijk minder koud is dan op de zuidpool. In de zomer zijn sommige delen zelfs ijsvrij. Waardoor dit deel relatief eenvoudig te bezoeken is. 

Dit deel is erg bergachtig en ook populair bij onderzoekers. Wetenschappers zien dit gebergte als uitloper van de Andes in Zuid-Amerika. Aan het begin van het schiereiland ligt het Vinson-massief dat maar liefst 4.897 meter hoog is. Het is daarmee de op vijf na hoogste berg ter wereld. 

Op het Antarctisch Schiereiland bevinden zich grote kolonies met Adéliepinguïns, ezelspinguïns en kinbandpinguïns. Op Brown Bluff leven voornamelijk Adélie- en ezelspinguïns. Bijzonder is Port Lockroy. Dit museum en postkantoor wordt omgeven door een kolonie ezelspinguïns. De afstand van het Antarctisch Schiereiland naar Zuid-Amerika is 997 kilometer.

Zie mijn tips voor het Antarctisch Schiereiland

Campbell-eiland is van vulkanische oorsprong en kent ook een unieke flora en fauna. Ook dit was een beruchte plek voor scheepsvaarders. Om mogelijke schipbreukelingen te helpen zette de overheid schapen en geiten uit. Maar ze stierven allemaal. De lage vegetatie bestaat uit stekelig tussockgras en talloze opvallend grote kruiden die ‘megaherbs’ worden genoemd. 

Het is de thuisbasis van dieren als de koningspinguïn, geeloogpinguïn, macaronipinguïn, ezelspinguïn en geelkuifpinguïn. Het is ook de broedplek van diverse soorten albatrossen, mallemoks, stormvogels en aalscholvers (waaronder de Campbell-aalscholver).

De beroemde Mount Erebus is maar liefst 3.794 meter hoog. Waardoor je meteen beseft dat dit dus niet alleen een grote witte vlakte is. Mount Erebus is één van de weinige vulkanen ter wereld met een lavameer in de krater. Bizar zijn de schoorstenen van ijs, die wel tien meter hoog zijn en door gassen of stoom zijn ontstaan.

Toeristen komen vanuit Oceanië voor Ross-eiland en het Ross ijsplateau. En om voetstappen op het eeuwige ijs te zetten. Meest imposant zijn de Transarctische bergen op Ross Island. Het gebergte bestaat, opvallend genoeg, ook uit een viertal vulkanen. Ook zijn hier de hutten van de beroemde ontdekkingsreizigers Robert Falcon Scott en Ernest Shackleton te zien.

Op Ross Island zijn nog drie gedoofde vulkanen. De Rosszee is de toegangsweg naar het hart van Antarctica, want de zuidelijkste ankerplaats van de wereldzee ligt op Ross Island. Ook vind je hier het bekende McMurdo Station van de Amerikanen.

Dit gebied is door Nieuw-Zeeland geclaimd en herbergt de door wetenschappers gebruikte Scott-basis. Het is mogelijk dit 3.000 kilometer ten zuiden van Nieuw-Zeeland gelegen gebied te bezoeken. Dit kan via de boot, maar gebeurt vooral via het vliegtuig.

Macquarie Island hoort bij Australië en staat bekend om zijn vele kolonies met pinguïns. Vier soorten komen hier voor, waaronder de bijzondere Schlegels pinguïn. Maar ook de rotsspringer, koningspinguïn en ezelspinguïn. Het eiland is 34 kilometer lang en 5 km breed.

Dit kleine eiland is in 1997 uitgeroepen tot Werelderfgoed door de UNESCO. Het hoort bij Tasmanië, dat op haar beurt weer bij Australië hoort. Voor dit eiland heb je een vergunning nodig, die je als toerist eenvoudig kunt aanvragen in Tasmanië en Australië. Of via hun website. De reden is om het aantal toeristen te beperken.

Het meest interessant van de diverse sub-Antarctische eilanden ten zuiden van Nieuw-Zeeland zijn de Aucklandeilanden. Het vroegere scheepskerkhof is nu de broedplek voor zeventien soorten albatrossen, vier soorten stormvogels en de zeldzame Auckland-taling. Hier groeien ook de zuidelijkste bossen ter wereld. Deze dwergbossen worden gevormd door de zuidelijke rata, een van de meest vreemde bomen ter wereld. De eilanden zijn allemaal beschermd.

De Falklandeilanden is een eilandengroep met een ruige geschiedenis. Een waar natuurparadijs, waar slechts enkele duizenden mensen wonen. Naast vijf (!) soorten pinguïns kun je hier veel andere dieren tegen komen. Zoals zeeberen, zeeolifanten en veel vogels.

Lees mijn tips voor Falklandeilanden

South-Georgia is beroemd geworden door de natuurserie Frozen Planet. Hier leven veel dieren, waaronder miljoenen pinguïns. Eigenlijk hoort dit eiland wel op je Bucketlist te staan voor je trip naar Antarctica. Het eiland ligt net boven het continent Antarctica. En het ligt relatief in de buurt van de Falklandeilanden.

Zie mijn tips voor South-Georgia

Als je hier een cruise maakt kom je talloze dieren tegen. Waaronder walvissen als blauwe vinvis, bultrug, zuidkaper en potvis, dwergvinvis, dwergwalvis, gewone vinvis en Noordse vinvis. 

Maar ook diverse soorten dolfijnen als orka, zandloperdolfijn, zuidelijke zwarte dolfijn en zuidelijke butskop. En diverse soorten zeehonden.

Je zult op je reis duizenden pinguïns zien. En ook diverse soorten. Waaronder de guitige ezelspinguïn, keizerspinguïn, koningspinguïn, macaronipinguïn, rotspinguïn, kinbandpinguïn, adeliepinguïn en Schlegel’s pinguïn.

De rijkdom aan dieren is te verklaren door de aanwezigheid van krill, kleine garnaalachtige diertjes die door bijna alles hier met liefde worden verorberd. Tegenwoordig kunnen toeristen dit ijskoude paradijs bezoeken. Een paradijs met een Nederlands tintje.

Antarctica is zo groot dat het als continent te boek staat. Een immens gebied dat (inclusief de omliggende Arctische eilanden) feitelijk bij geen enkel land hoort. Al proberen talloze landen al jarenlang aanspraak op delen ervan te maken. Niet voor het ijs of de natuur, maar de natuurlijke grondstoffen die er (kunnen) liggen. Zoals olie en gas.

Meestal wordt aangenomen dat Antarctica pas 200 jaar geleden ontdekt is. Maar het is goed mogelijk dat de Nederlander Dirck Gerritsz de eerste was. Hij leefde van 1544-1608 en was een ontdekkingsreiziger. 

Volgens het reisverslag van de Amsterdamse koopman Jacob Lemaire staat dat kapitein Gerritsz en zijn bemanning in 1599 Antarctica hebben zien liggen. Met hun schip, het Vliegend Hert, wilden ze via de onderkant van Zuid-Amerika de weg naar Indië openen.

Maar slecht weer zorgde ervoor dat het gehavende schip vijf weken stuurloos ronddreef. De wind bracht hen steeds verder zuidwaarts. Opmerkelijk genoeg is deze claim nooit geloofwaardig gevonden. Terwijl Jacob Lemaire geen onbekende naam was. Hij voer in 1616 samen met Cornelisz Schouten als eerste rond Kaap Hoorn. Ze bewezen daarmee dat Vuurland een eiland is.

Antarctica heeft altijd talloze avonturiers getrokken. Die als doel hadden het continent in kaart te brengen. Of als eerste de zuidpool te bereiken. Of het magnetisch punt te vinden.

Onder de ontdekkingsreizigers zitten talloze namen die inmiddels wereldberoemd zijn. Of waar zeeën, gebergten of andere landschapskenmerken naar vernoemd zijn.