Walvishaaien op Isla Mujeres

Het eiland Isla Mujeres ligt voor de kust van het schiereiland Yucatán in Mexico. De walvishaaien migreren elk jaar langs de noordoostkust van het schiereiland Yucatán, waar ze plankton en vislarven eten. Ze blijven meestal tussen mei en september in de regio.

Een van de meest populaire excursies is zwemmen met de reuzen van de zee: de walvishaai (whale shark). Deze locatie biedt een aantrekkelijk alternatief voor het iets drukker en duurdere eiland Cozumel, omdat het iets rustiger kan zijn en toch goede kansen biedt om deze immense haaien te zien. Ik heb het gedaan en zag wel wat aandachtspunten die ik graag met je deel.

De boten vertrekken vaak vroeg in de ochtend vanaf de noordkant van het eiland. Isla Mujeres heeft een groot voordeel: je bent snel op zee (meestal 45 – 60 min) en kunt dus langer in het water blijven. Nadeel is wel: tijdens het hoogseizoen (juli–augustus) kan het hier druk zijn, dus kies een kleinschalige operator. Tours duren doorgaans 5–6 uur (inclusief snorkelen en lunch).

Zwemmen met walvishaaien is een droomervaring, maar je moet wel weten wat je doet én met welke organisatie. Waarom?

• Het zijn wilde dieren, dus er is geen garantie dat je iets ziet. Het vergt geduld en realistische verwachtingen.
• Er zijn ecologische, ethische en veiligheidsaspecten: verkeerde omgang met de dieren kan hun gedrag verstoren of de populatie schaden.
• Niet alle tour-operatoren hanteren dezelfde kwaliteit, veiligheid of milieuverantwoordelijkheid. Je moet dus een betrouwbare gids of organisatie kiezen.
• Er zijn specifieke regels (in Mexico zelfs wettelijk) om de walvishaaien en jou als deelnemer te beschermen.
• Controleer of de operator gecertificeerd of erkend is — vraag naar vergunningen, ervaring en recensies.
• Vraag hoeveel deelnemers per boot zijn, hoeveel zwemmers er tegelijk in het water mogen, en hoe groot de groep is. Bijvoorbeeld: kleinschaligheid is vaak beter voor de ervaring én voor de dieren.
• Vraag hoe de gids werkt: welke veiligheidsbriefing krijg je, wat is de procedure als er geen walvishaai wordt gevonden, hoe lang verblijf je in het water, wat gebeurt er als de zee onrustig is?
• Vraag expliciet wat de operator doet voor het welzijn van de walvishaai: geen aanraken, geen jagen op haaien, geen voeren etc.
• Wees realistisch: zelfs in het seizoen is er geen 100 % garantie dat je de walvishaai zal zien. Neem eventueel meerdere dagen de tijd zodat je kans vergroot.

Raak de walvishaai niet aan, ga niet op de vin zitten, en maak geen luid gespetter – dit verstoort het dier en kan gevaarlijk zijn.

Houd minimaal 1 m afstand van de zijkant van de walvishaai en minstens 3 m afstand van de staart, want die ze kunnen onverwacht bewegen!

Draag verplicht een reddingsvest als de operator dat verlangt (vaak verplicht).

Volg steeds de instructies van je gids: zij kennen de situatie, de zee, en de regels.

• Seizoen: mei – september.
• Hoogtepunt: juli en augustus (beste kans op veel walvishaaien, maar ook de drukste maanden).
• Weer: meestal warm, maar het regenseizoen kan korte buien brengen.
• Kleding: Zwemkleding + droge kleren voor na.
• Zonnebrand: Biologisch afbreekbare sunscreen (niet iedere ‘reef-safe’ sunscreen is echt milieuvriendelijk, maar beter dan niets).