Kasteel de Haar

Het imposante Kasteel de Haar ligt in het idyllische plaatsje Haarzuilens bij Utrecht. Het kasteel heeft daarnaast ook een populaire kapel om te trouwen. En een groot park met tuinen. Maar ook een bijzondere geschiedenis.

Archeologen hebben veel onderzoek gedaan naar de geschiedenis van deze plek in de provincie Utrecht. Waarschijnlijk stond hier in de 12e eeuw al een versterkte woontoren. Door de eeuwen heen werd het langzaam een kasteel. Waarna het diverse keren werd aangevallen. En werd verwoest. En weer werd opgebouwd.

Het huidige kasteel stamt uit 1892 en is daarmee niet heel oud. Het werd gebouwd op de ruïne van het oude kasteel. De beroemde architect Pierre Cuypers werd gehuurd voor de bouw. Samen met zijn zoon Joseph Cuypers werkte hij twintig jaar aan het kasteel. Het is nu nog in ongeveer dezelfde staat als destijds.

Het kasteel heeft een grote oprijlaan. De Grand Cour is het voorplein van het kasteel. Wat opvalt is de ronde vorm. Deze was bedoeld voor rijtuigen met zes paarden, zodat deze hier eenvoudig konden draaien. Boven de bordestrap vind je de hoofdingang van het kasteel.

Het interieur van het kasteel is opvallend rijk gedecoreerd. Dit is gedaan in eclectische stijl, waarbij kenmerken van verschillende bouwstijlen of kunststromingen door elkaar worden gebruikt. En dat erg overdadig. Je ziet wel dat de neogotische stijl domineert. 

De centrale hal is volgens veel bezoekers het mooist. Hier zie je uitbundige gotische vensters, maar ook veel rozetten en pinakels. Terwijl overal grote beelden staan, waardoor je het gevoel hebt in een katholieke kerk te staan. Architect Cuypers had al tientallen kerken in neogotische stijl gebouwd en was dus ervaren hierin.

Het kasteel heeft talloze vertrekken. Deze zijn rijkgedecoreerd met een uitgebreide verzameling kunstobjecten. Waaronder antiek Chinees en Japans aardewerk, meerdere 16e-eeuwse wandtapijten van de beste kwaliteit, een 17e-eeuws tapisserie en diverse schilderijen en panelen met religieuze afbeeldingen. 

Elk jaar komen veel toeristen uit Japan om een kunststuk te zien. In het kasteel vind je een draagkoets van het hof van een van de laatste shoguns, een Japans opperbevelhebber. Ook bijzonder is het Imari-porselein uit de Japanse stad Arita dat hier te zien is in de tentoonstelling.

Het Châtelet wordt ook wel het Kleine Kasteel genoemd. En het is eigenlijk de oude vesting van Kasteel de Haar. Het is het eerste dat je ziet als je via de Kasteellaan komt aanlopen. Het is gebouwd op de fundamenten van een middeleeuws poortgebouw. Ook vind je hier veel oude, maar fraaie gastenvertrekken.

Rondom het kasteel liggen het park en de beroemde tuinen. Deze zijn ontworpen door de tuinarchitect Hendrik Copijn. Hij deed dit in nauwe samenwerking met Pierre Cuypers. Het park is aangelegd in Engelse landschapsstijl. Als je rond loopt zie je diverse waterpartijen en veel romantische paadjes. Maar ook tal van bruggetjes, doorkijkjes en meer. Veel bomen zijn in groepen bij elkaar gezet.

Volgens de verhalen zijn de tuinen rondom het kasteel geïnspireerd op de klassieke Romeinse tuinen. De tuin is verdiept aangelegd met gazons en bloembedden die in de zomer worden beplant met talloze perkplanten. Die het geheel extreem kleurrijk maken.

De rozentuin is in 1912 opnieuw ontworpen ter nagedachtenis aan Hélin van Zuylen, die overleed tijdens een auto-ongeluk. Je vindt hier meer dan 75 soorten rozen. Die door elkaar zijn geplant, zodat je veel verschillende kleuren ziet.

De Kruisvijver is één van de meest opvallende dingen rond het kasteel. Deze ruim 400 meter lange, geometrische vijver staat aan de kop van het kasteel. En je kunt hier de weerspiegeling zien van het Kasteel De Haar, dus perfect voor foto’s. Naast de vijvers zie je door architect Pierre Cuypers ontworpen tuinvazen staan.

De Slotkapel van Kasteel Haarzuilens staat rechts van het kasteel. Het is een neogotische kapel die, net als veel andere gebouwen, gebouwd is op oude fundamenten. Al is uit onderzoek niet gebleken wat hier ooit stond. Tijdens de bouwactiviteiten werden wel stoffelijke resten van voorouders van de baron gevonden. Zij waren begraven in speciaal ontworpen grafkisten.

Bij binnenkomst zie je links en rechts een reeks beelden van heiligen. De oudste stammen uit de 14e eeuw. Ertussen zie je glas-in-lood ramen in vele kleuren. 

en Ha-Ha is een trucje van de architect. In het geval van Kasteel de Haar om de achterliggende weg aan het oog te onttrekken. Als je over de verdiepte Romeinse tuin kijkt heb je een heerlijk uitzicht over het Zuiderpark. Maar als je goed kijkt zie je hoe je ogen voor de gek worden gehouden. En hoe de weg, die een doorheen loopt, niet te zien is. Vandaar de naam.

De omgeving van Haarzuilens en Utrecht is zeer de moeite waard. Ik heb er meerdere keren de nacht door gebracht, wat echt als een weekendje weg of midweekje weg voelt. Je hebt de keuze uit knusse Bed & Breakfasts, kleine hotels of handige appartementen. 

Bekijk de leukste accommodaties in de buurt van Kasteel de Haar

De kapel naast het kasteel is al jaren lang een populaire trouwlocatie. Je kunt de kapel huren. En maar liefst 120 gasten uitnodigen. Waarna je foto’s kunt maken in de tuinen en bij het Kasteel.

Elk jaar worden Kasteel de Haar talloze beurzen en fairs georganiseerd. Waaronder de beroemde Elf Fantasy Fair, tegenwoordig bekend als Elfia. Maar hier worden veel meer beurzen georganiseerd per jaar.

Het dorp Haarzuilens is beschermd dorpsgezicht. De uitstraling van de brink, in het centrum, moet blijven gewaarborgd. Dit betekent dat hier niet zomaar moderne gebouwen kunnen worden gebouwd. Waardoor Haarzuilens een de mooiste dorpjes van Nederland is.

Het kasteel kun je bezoeken, al moet je wel toegang betalen. Dit geldt zowel voor het park als het kasteel. De entreeprijs per persoon is fors vind ik persoonlijk.

Het is beter om een rondleiding te nemen. Deze is maar een paar euro duurder. En dan leer je veel meer. Waardoor je ook meer ziet. En kun je na afloop altijd zelf nog even rond lopen. Voor foto’s bijvoorbeeld. Het is wel slim om vooraf je rondleiding te boeken. Je kunt reserveren via informatie@kasteeldehaar.nl of via 030-6778515.