Nationaal Park Sallandse Heuvelrug

In 2004 is het Nationaal Park Sallandse Heuvelrug opgericht. Het ligt ruwweg tussen Hellendoorn en Holten, met bekende namen als Holterberg, Haarlerberg, Noetselerberg en Koningsbelten. het gebied wordt beheerd door Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en waterleidingmaatschappij Vitens.

Dit bijzondere landschap is ontstaan tijdens de laatste IJstijd, zo'n 150.000 jaar geleden. Een enorme ijsmassa drukte zand, klei en stenen naar dit deel van Nederland. Toen het ijs smolt, bleef de stuwwal over. Dit zijn de heuvels die je tegenwoordig nog ziet. Het is een proces dat bijvoorbeeld ook op de Veluwe te zien is. En ook op de nabijgelegen Utrechtse Heuvelrug.

Dit zijn de bekende maar ook minder bekende bezienswaardigheden van de Sallandse Heuvelrug. Met ook informatie over excursies, zoals wandelroutes en meer. Met de mooiste vergezichten en enkele unieke attracties. De Sallandse Heuvelrug is een van de mooiste plekken om de heide in bloei te zien in ons land. Maar ook op andere momenten is dit natuurgebied de moeite waard. Dit zijn de bezienswaardigheden voor de Sallandse Heuvelrug. Met daarnaast ook enkele excursies om te doen, zoals wandelroutes.

Landhuis De Sprengenberg staat ook bekend als de Palthetoren. Het bijzondere huis staat op de heuvel Sprengenberg, die zo'n 35 meter hoog is. Voor het huis zie je een vlakte met heide, eromheen zijn bossen. Het landhuis is gebouwd in de periode 1898 - 1910 door A.A.W. van Wulfften Palthe, een lokaal statenlid en kantonrechter.

De kenmerkende toren werd later toegevoegd door architect Karel Muller. Hij is ook bekend als ontwerper van het Tuindorp 't Lansink in Hengelo. Diverse wandelroutes lopen naar de Palthetoren. Onderweg kom je opvallend veel rododendron tegen. Als deze in bloei staan is het een feest voor het oog.

De Holterberg is de meest bekende berg van het Nationaal Park Sallandse Heuvelrug. Het hoogste punt ligt op 59,5 meter. Bijzonder is dat even ten noorden de Koningsbelt ligt. Deze is met 75,5 meter hoger, maar minder bekend. Op de Holterberg vind je onder meer de Holten Canadian War Cemetery, waar ongeveer 1500 militairen liggen begraven. Ook vind je hier diverse restaurants.

Het korhoen is een bijzondere vogel in ons land. In het verleden leefden er duizenden van dit soort hoenders op de vlaktes in ons land. Maar hun aantal liep in de jaren 70 hard terug op de Veluwe, in Drenthe en het Gooi. Op de Sallandse Heuvelrug is al jaren een project gaande om de dieren te herintroduceren. Wilde Zweedse korhoenders worden gevangen en op de heide vrijgelaten.

Het aantal korhoenders in dit natuurgebied blijft minimaal. Maar in een deel van het natuurgebied heb je een redelijke kans. Op de Holterberg worden deze dieren af en toe gezien. Als je daar gaat wandelen en je stil gedraagt heb je een redelijke kans. Met name in het voorjaar zijn deze fraaie dieren extra actief.

Het Buitencentrum Sallandse Heuvelrug is het bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer in Nijverdal. Het is perfect om informatie te zoeken over het landschap, de dieren en bijvoorbeeld wandelroutes en fietsroutes. Ook kun je de expositieruimte bezoeken, net als de ruimte met telescopen.

Een van de meest populaire excursies zijn de activiteiten met de boswachter. Je kunt wandelingen doen om te speuren naar sporen, maar ook bijvoorbeeld een bossafari, een schemerwandeling en een wandeling bij vollemaan. Het is zinvol om bij aankomst hier info te winnen, zodat je het optimale uit je trip kunt halen.
Adres: Grotestraat 281, Nijverdal

De Informatieschuur Erve De Pas is van Natuurmonumenten en ligt ten zuiden van het dorp Haarle. Hier kun je eten en drinken bij Herberg De Pas, maar ook overnachten. In het weekend kun je informatie krijgen over het gebied. Ook kun je met de boswachter op pad bij speciale wandelingen. Daarnaast is dit het vertrekpunt voor talloze wandelingen.
Adres: Molenweg 2, Haarle

Het Natuurmuseum Holterberg is vermaard om zijn diorama's. Dit zijn levensechte voorstellingen van bijvoorbeeld het landschap van de Sallandse Heuvelrug en andere gebieden in ons land. Met opvallend veel opgezette dieren die er leven.
Meer informatie: museumholterberg.nl

Je kunt natuurlijk een dag lang dit gebied bezoeken, maar ook meerdere dagen. Je hebt diverse kleine hotels, appartementen en hostels om te verblijven. Waaronder ook gezellige Bed & Breakfasts waar je kunt slapen. 
Bekijk de leukste accommodaties op de Sallandse Heuvelrug

Een van de hoogtepunten is de jaarlijkse bloei van de heide. De beste periode is half augustus tot begin september. Dan bloeit de struikheide volop, waardoor alles een paarse gloed krijgt. De mooiste foto's maak je in de vroege ochtend als het eerste zonlicht over de heide schijnt. In het Gouden Uur, een uur voor zonsondergang, krijgt de heide een extra glans.  

Op de Sallandse Heuvelrug lopen twee kuddes schapen. Deze kun je zon beetje overal op de vlaktes tegen komen. De Schaapskooi Hoge Hexel is ook wel bekend als Skoap'nskot en ligt aan de Piksenweg. De schaapskooi op de Sprengenberg komt vanuit Twilhaar. De schaapskooi ligt aan de Paltheweg. Beiden vallen onder de Stichting Schaapskudde Sallandse Heuvelrug.

Het gebied is groot en op diverse plekken te bereiken. De meeste bekende ingang van de Sallands Heuvelrug is de Holterberg. Al is Herberg de Pas met parkeerplaats in het westen ook perfect om het gebied te verkennen. Ook de parkeerplaats de Keizer aan de Holterberg in het zuidoosten is ook perfect om je wandeling te beginnen. 

De Wandelroute Holterberg laat goed de diversiteit van de Sallands Heuvelrug zien. Je begint in het bos, maar al snel duiken de eerste heidevelden op. De paden slingeren door de velden en bomen. Daarna beklim je de Holterberg voor een fraai uitzicht over de glooiende heuvels.

Het Uitzichtpunt Holterberg is altijd fraai, maar vooral vroeg in de ochtend en tegen het vallen van de avond. het vertrekpunt voor deze wandeling is het Dagrecreatieterrein Holterberg, waar je je auto kunt parkeren. Je moet de oranje paaltjes volgen.

De Noetselerberg (59,5 meter) is minder bekend, maar ook deze route is zeer aan te bevelen. Ook deze heuvel heeft een fraai uitkijkpunt. De Wandelroute Noetselerberg voert je naar deze heuvel met een stop op de top. Het vertrekpunt voor deze wandeltocht is het Buitencentrum Sallandse Heuvelrug in Nijverdal. Volg de donkerblauwe paaltjes.

Wie wat langer wil lopen kan de Wandelroute Koningsbelt doen. De Grote Koningsbelt is met 75,5 meter een van de hoogste heuvels in het gebied. Deze paarse route is populair door het uitzicht, waarbij je op een heldere dag tot in Duitsland kunt kijken. Deze wandeltocht begint bij het Buitencentrum Sallandse Heuvelrug.

Wie het landhuis Sprengenberg wil zien kan deze route nemen. Het wandelpad voert langs heide en door zowel naaldbossen als loofbossen. Waarbij je plotseling een heideveld iet op een heuvel met erboven het kasteeltje. Je loopt om het kasteel heen voordat je weer terugkomt bij het beginpunt: Informatieschuur Erve De Pas van Natuurmonumenten.

Op veel wandelingen mag de hond mee, mits aan de lijn. Wil je liever met je hond los lopen en spelen, dan is het hondenbos Hellendoornse Berg de plek. Dit hondenlosloopgebied heeft diverse paden die je kunt verkennen. Denk aan bossen, zand en heide. Je vindt dit gebied tussen de Luttenbergerweg, de Klinkenbeltweg en de Almeloseweg in Nijverdal.

Er zijn diverse fietsroutes over de Sallandse Heuvelrug. Het is heuvelachtig terrein, waardoor je soms moet klimmen. Je ziet mede hierom veel elektrische fietsen, maar ook mensen die het een ervaring vinden op een gewone fiets.

De meest bekende route is de Sallandse Heuvelrug Fietsroute. Hij voert langs 23 knooppunten, die je langs heidevelden, bossen en vooral veel uitzichtpunten voeren. De start van de route is Station Nijverdal, al kun je ook bijvoorbeeld bij het Buitencentrum Sallandse Heuvelrug of Erve en Herberg De Pas beginnen.
Meer informatie: visitoost.nl/alle-routes/sallandse-heuvelrugroute/

Wie een langere tocht wil maken kan de Paarse Loper Fietsroute doen. Je fietst dwars door het nationaal park, maar je doet ook natuurgebied Borkeld aan, dat onder meer bekend is door zijn grafheuvels. Het Buitencentrum Sallandse Heuvelrug of Herberg De Pas zijn ideaal om te starten.
Meer informatie: sallandseheuvelrug.nl/routes/fietsroutes/paarse-loper-fietsroute/

Al jaren willen natuurbeschermers het park uitbreiden met andere natuurgebieden in de regio. Denk aan de bekende Lemelerberg en Archemerberg, maar ook met het Reggedal. Dit stroomgebied van de rivier de Regge is ruig en rijk aan planten en dieren.

Het is tevens een heerlijke plek om te wandelen en fietsen. De komende jaren zullen meer en meer natuurgebieden in de regio onderdeel gaan uitmaken van het nieuwe nationaal park. Dat heeft de naam Nationaal Park Sallandse Heuvelrug en Twents Reggedal gekregen.

Je kunt dit natuurgebied het gehele jaar bezoeken. In het voorjaar heb je veel bloemen, met name in de graslanden her en der. In de zomer ook, maar minder. In het najaar heb je de bloeiende heide. De winter is de minste periode, al kun je op een heerlijke winterdag genieten van het uitgestrekte landschap.