Valkenburg

Maar deze stad heeft meer. Zoals Thermae 2000, dat veelal wordt beschouwd als de mooiste thermen van ons land. En je kunt hier een van de mooiste wandelingen maken. Waarbij je over de heuvels wandelt. Daarnaast vind je hier nog meer kastelen: Kasteel Schaloen, Kasteel Oost en Kasteel Genhoes. Het stadje behoort tot de belangrijkste attracties van Zuid-Limburg.

Ik ben diverse keren naar Valkenburg geweest. En heb de belangrijkste informatie over Valkenburg en omgeving bij elkaar gezet in dit artikel. Met veel tips over excursies en bijzondere attracties. Tip: Kom met het openbaar vervoer. Het treinstation is het oudste van ons land. En zeer fraai. 

Het vestingstadje heeft een ongekend rijke geschiedenis. Die anders is dan de rest van Nederland. Je kunt deze eenvoudig zelf ontdekken. Met talloze attracties en excursies die dicht bij elkaar liggen.

Onder Valkenburg vind je meer dan 250 kilometer aan grotten. Een deel van het gangenstelsel kun je bezoeken. Het immense gangenstelsel is ontstaan door mergelwinning. Je kunt diverse grotten bezoeken:

Deze grot is het meest bekend. En veelvuldig bezocht. Het is dan ook de oudste mergelgrot van Nederland. Al eeuwenlang wordt het gebruikt als bouwmateriaal. Je vindt hier een doolhof aan gangen, die je te voet kunt verkennen. Of met een treintje.

Let onderweg op de fossielen van de Mosasaurus. Dit wonderlijke dier zwom hier rond toen dit gebied nog een zee was. Ook vind je in de Gemeentegrot diverse muurschilderingen. De temperatuur in de grot is altijd 12 graden, kleed je dus passend aan.

In de diverse oorlogen gebruikten veel inwoners de grot als ondergrondse schuilplaats. Wat in delen van het gangenstelsel nog te zien is. Er is een speciale rondleiding waarbij je veel informatie krijgt over hoe de mensen bijvoorbeeld uit de handen van de Duitsers bleven.
Adres: Cauberg 4
Meer informatie: cave-experience.nl

De ingang naar de beroemde Fluweelengrot ligt direct onder de kasteelruïne. Het was destijds een van de vluchtgangen voor de mensen in het kasteel. De ganglengte is zo’n 423 meter en werd in de 19e eeuw gegraven om kalksteen te winnen. Je kunt een combinatieticket kopen voor een bezoek aan het kasteel en deze grot.
Adres: Daalhemerweg 27
Meer informatie: kasteelvalkenburg.nl

Museum Romeinse Katakomben is een bijzondere attractie in Valkenburg. Je ziet hier kopieën van de belangrijkste catacomben in Rome. Waaronder ook diverse die bijvoorbeeld in Rome niet te bezoeken zijn. Het nabouwen is zeer natuurgetrouw gedaan. 

Je vindt hier kopieën van talloze graven van belangrijke Romeinen. Er zijn talloze grafkamers met wandschilderingen te zien. Deze rijk versierde crypten liggen zo’n 25 meter onder de grond. De schilderingen laten over de dagelijkse dingen, oude rituelen en verhalen uit het Romeinse leven. 
Adres: Plenkertstraat 55
Meer informatie: romeinsekatakomben.nl

In de grotten van MergelRijk vind je talloze mergelsculpturen. Alsook diverse zandsculpturen. Een van de hoogtepunten is een replica van De Nachtwacht. Of een sculptuur van de teelt van champignons dat hier lang gebeurde. Ook zie je hier educatieve thema’s waarbij je de historie van Limburg kunt zien. 
Adres: Daalhemerweg 31a
Meer informatie: mergelrijk.nl

De Geulhemmergroeve ligt op 5 kilometer van Valkenburg bij Berg en Terblijt. De grot is in totaal 25 kilometer lang. Slechts een deel van deze grot is opengesteld voor publiek. En bezoek kan alleen op afspraak, waarbij je een rondleiding krijgt met gids. Maar dat is absoluut de moeite waard. Je ziet hier onder meer unieke rotswoningen voor werkers in de grotten. Maar ook de Oranje Galerij met medaillons van het Huis van Oranje is bijzonder. En je vindt hier een wonderlijke schuilkapel uit de Franse revolutie. 
Adres: Geulhemmerweg 30a, Berg en Terblijt
Meer informatie: rotswoning.nl

De stad leent zich goed voor een weekend of midweek. Je kunt hier heerlijke eten en drinken, maar ook eenvoudig alle attracties in de buurt ontdekken. Je kunt kiezen uit knusse Bed & Breakfasts, goede hotels en hostels, maar ook handige appartementen. 
Bekijk de leukste accommodaties in Valkenburg

De kasteelruïne Valkenburg zie je als je de stad nadert. Het zijn de overblijfselen van een kasteel uit de 11e eeuw. Het kasteel ligt op de Heunsberg en is de enige hoogteburcht van Nederland. Aan de voet van de burcht ontstond een stadje; Valkenburg. De burcht is door de eeuwen diverse keren opgebouwd, nadat het door conflicten met bijvoorbeeld de Duitse keizer werd vernield. 

Je kunt hier zelf op ontdekking. Of een rondleiding met een gids volgen. Waarbij je veel informatie en achtergronden krijgt over het kasteel en de mensen die hier ooit leefden. Zo leer je alles over de verdedigingsmuren, de tunnels, de torens en de kazematten. Dit zijn ruimtes die beschermd waren tegen invallen. Ook bezoek je de dwingel; een verdiept aangelegde toegangsweg. En je ontdekt de vluchtwegen, die naar de Fluweelengrot leiden.
Adres: Daalhemerweg 27
Meer informatie: kasteelvalkenburg.nl

Valkenburg had een middeleeuwse stadsmuur. Meer diverse stadspoorten. Nog drie ervan staan overeind. Waaronder de bekende Geulpoort, die in de 14e eeuw werd gebouwd. Maar hij raakte in verval en werd in 2014 gerestaureerd. En is nu weer indrukwekkend. De Grendelpoort werd rond 1335 gebouwd. Een ook deze is fors gerestaureerd, nadat hij bijna was verdwenen. De Berkelpoort is tegenwoordig de ingang van het voetgangersgebied. Ook deze is gerestaureerd, waarbij tekeningen uit het verleden werd gebruikt.

Het Halderpark is een heerlijke plek om te wandelen. Je vindt hier nog een deel van de oude stadsmuur en de stadsgracht. Het park is onderdeel van Kasteel Den Harder. Deze middeleeuwse verdedigingstoren ligt direct aan de Geul. Je kunt hem niet bezoeken, maar wel van buitenaf bekijken. En lopen door het park.

Het treinstation van Valkenburg is het oudste nog bestaande station in Nederland. Hij stamt uit 1853 en ligt aan het traject Maastricht – Heerlen. Het station ziet er uit als een kasteeltje. En is gemaakt van mergelblokken. Als je aankomt met het openbaar vervoer is dit een perfect begin voor je reis naar Valkenburg.

De Steenkolenmijn is een museum over het winnen van steenkolen in de grotten. Hier is een heuse steenkolenmijn nagemaakt onder de grond. De laatste werden in de jaren zeventig van de vorige eeuw gesloten. Je kunt hier een rondleiding. Waarbij je zelf ervaart hoe zwaar het leven in de mijnen destijds was. Ook zie je hoe hier steenkool werd gewonnen. In het museum zie je veel fossielen die de werkers tijdens hun werkzaamheden tegen kwamen. Waaronder een onderkaak van een Mosasaurus.
Adres: Daalhemerweg 31
Meer informatie: steenkolenmijn.nl

De Wilhelminatoren is een bekende uitkijktoren op de Heunsberg. Deze 30 meter hoge toren werd in 1906 gebouwd. Deze toren was een directe concurrent van de toren op de Cauberg. Maar toen deze in 1910 sloot, bleef alleen de Wilhelminatoren over. Deze werd steeds populairder.

De Kabelbaan A GoGo brengt je naar de top van de Heurnsberg bij de Wilhelminatoren. Je kunt ook omhoog wandelen via een wandelpad. Het hoogteverschil is 68 meter. Aan jou de keus. Het uitzicht vanaf de top is bijzonder. Je kijkt uit over het Geuldal en het glooiende Limburgs heuvellandschap. Ook vind je hier een rodelbaan om weer naar beneden te gaan.

De Cauberg is geen berg natuurlijk, maar een heuvel. Hij is 134 meter hoog en erg populair bij wielrenners. Deze berg speelde een belangrijke rol bij de ontwikkeling van het toerisme in Valkenburg. Hier stond vroeger een houten uitkijktoren. Je kunt hier mooi wandelen. Het Heytgrachtvoetpad is bekend bij de lokale bevolking. En leuk om zelf te ontdekken. Hij begint bij het Koningswinkelof. Vandaar kun je diverse paadjes nemen.

Thermae 2000 is een kuuroord op de Cauberg. Hier wordt water uit lokale bronnen gebruikt voor sauna, welness en externe lichaamsbehandelingen. Je vindt hier zowel binnen als (verwarmde) buitenbaden. Een pomp haalt het lokale water uit de bodem. Dit is mineraalwater, dat nog wordt opgewarmd. Je kunt heerlijk relaxen na een dagje je kuiten pijnigen in de heuvels.
Meer informatie: thermae.nl

Parochie St. Gerlach te Houthem-Sint Gerlach is uniek in Nederland. De reden zijn de vele intacte fresco’s op de muren. Hij stamt uit 1720 en is een van de belangrijkste rijksmonumenten van ons land. De fresco’s stammen uit het jaar 1751. ze zijn gemaakt door de Duitse barokschilder Johann Adam Schöpf. Je ziet onder meer het Offer van Abraham en Het Laatste Oordeel. Ook bijzonder is de Schatkamer van de kerk. Waar je een groot aantal reliekhouders, liturgisch vaatwerk en andere religieuze kunstschatten kunt zien.

Kasteel Schaloen ligt net buiten Valkenburg. Schaloen stamt uit 1381. Dit imposante kasteel is gemaakt van mergel, waardoor het een gelige kleur heeft. Het is inmiddels een hotel, waar je ook kunt lunchen en dineren. De tuin kun je wel vrij bezoeken. Het is een Limburgse heemtuin; dus met talloze lokale planten.
Meer informatie: schaloen.nl

Château St Gerlach is een voormalig klooster. Het is tegenwoordig een luxueus hotel, waardoor je het dus niet zomaar kunt bezoeken. 
Meer informatie: oostwegelcollection.nl/chateau-st-gerlach

Grotbiken is een van de meest bijzondere excursies hier. Met een mountainbike rij je door de grotten. Een gids neemt je mee de mergelgrotten in per fiets. Het zijn geen gewone mountainbikes, maar cardanfietsen. Oftewel, ze hebben geen ketting. Je krijgt een helm zodat je je hoofd niet stoot. Het enige wat je ziet is het schijnsel van je fietslamp. 
Meer informatie: aspadventure.nl/grotbiken

Valkenburg is beroemd om zijn vele terrassen. En je ziet ze vanzelf als je door de binnenstad loopt. Het is heerlijk om na een stadswandeling even wat te drinken. En ook buiten om te eten bij lekker weer. Er is keuze genoeg. Ook bijvoorbeeld voor lokale gerechten als zoer vleisj (of zuurvlees). Dit is een stoofschotel met paarden- of rundvlees. Of Nonnevot, een gebakje dat je moet proeven. Het is vooral populair met carnaval.

Rond Kerstmis wordt in de Gemeentegrot een grote Kerstmarkt georganiseerd. Dit gebeurt sinds 1986. Deze markt is erg populair. Het is de oudste en grootste ondergrondse kerstmarkt van Europa. Deze kerstmarkt wint geregeld prijzen om zijn sfeer. Natuurlijk vind je hier veel kerstartikelen, als ook veel ideeën voor cadeaus. Ook kun je hier wat lekker warms drinken en genieten van typische kerst hapjes. 
Meer informatie: kerstmarktgemeentegrot.nl

De hoogtewandeling is erg populair. Dit komt omdat het landschap voor Nederland bijzonder is. Je kunt hier opvallend veel hoogtemeters maken. Je begint en eindigt in Valkenburg, waarbij je ook langs alle attracties loopt. Dus langs de Cauberg, MergelRijk en meer. Maar het mooiste deel is het pad naar Kasteel Schaloen naar de Goudsberg. Met weilanden, bossen en meer. Bij de Lokale VVV kun je de routebeschrijving van deze wandelroute krijgen.

Valkenburg is erg populair. En daarom kan het druk worden in het stadje en bij de diverse attracties. Het is zinvol om de weekenden te vermijden, net als de schoolvakanties. Een stadswandeling kan het best in de vroege ochtend merkte ik. Dan lopen hier voornamelijk lokale bewoners. Ze kopen vers brood en maken een praatje.