Zeeschildpadden excursie in Zuid-Afrika

Ik heb verschillende excursies gemaakt en talloze jonge en volwassen schildpadden gezien. Van diverse soorten, waaronder de lederschildpad. Dit is de grootste van alle zeeschildpadden. Ook de onechte karetschildpad legt hier zijn eieren.

Zuid-Afrika is een relatief onbekende plek om zeeschildpadden te zien. Ze leggen hun eieren op de stranden in het oosten. De dieren worden beschermd en jij kunt het meemaken. Waarbij je ook de dieren kunt helpen.

iSimangaliso Wetland Park, voorheen Greater St Lucia Wetland Park, is de plek om zeeschildpadden te zien. Dit natuurgebied beschermt een groot deel van de kustlijn in het oosten van Zuid-Afrika. Hier leggen diverse soorten zeeschildpadden hun eieren. Parkwachters werken samen met de lokale bevolking om de dieren te beschermen. Dit zijn de beste tips voor jouw trip naar de zeeschildpadden van Zuid-Afrika.

Een vrouwtjes zeeschildpad gaat eieren leggen. Dan is op het strand een breed spoor zichtbaar van een schildpad moeder die over het strand kruipt. Je ziet de afdruk van het schild en haar flippers die ze gebruikt om vooruit te komen. Het spoor loopt vanuit de zee naar de duinen.

Maar omdat de dieren hier relatief lang over doen moet je ook zeker de golven in de gaten houden. Zo zag ik een donkere vlek in de golven. Het bleek een vrouwtje te zijn dat onderweg was naar de plek waar ze eieren ging leggen.

Jonge schildpadden kruipen over het strand. Met hun kleine flippers laten ze overduidelijk sporen achter, al is het niet altijd even goed te zien. Maar als je eenmaal weet waar je op moet letten zie je ze zelf ook. Het zijn bijna kunstwerken, hoe de dieren met hun flippers zich een weg banen naar de zee.

Deze sporen kun je zien bij de zee, maar dan ben je mogelijk al te laat. En hebben de dieren de zee gevonden. Beter is bij het nest, dan kun je goed zien hoe ze zich uit het zand bevrijden en hun weg zoeken naar het water.

Er worden verschillende excursies aangeboden om dit fenomeen te beleven. Die allemaal in de avond zijn. Al beginnen sommigen in de vooravond, omdat je naar een afgelegen strand moet rijden. Ik heb meerdere trips gemaakt; zowel te voet als met een terreinwagen. Bieden zijn gaaf, en hebben voordelen ten opzichte van elkaar.

De excursie met gids kun je te voet doen. Dit kan op diverse plekken in de avond. Ik deed het bij Kosi Bay. Je wandelt over de stranden, terwijl de gids met een zaklamp zoekt naar sporen in het zand. Hij doet dit vooral bij de duinen, waar de dieren hun eieren leggen. Je moet zelf achter hem blijven op een afstandje. De zaklamp schijnt vooral op de grond; hij zoekt naar sporen.

Als hij wat heeft gevonden knippert hij met de zaklamp. Waarbij je even je zaklamp op je telefoon aan mag doen. Zodat je dichterbij kunt komen, zonder dat je bijvoorbeeld op de dieren gaat staan. Adrenaline is verzekerd als je het eerste dier ziet.

Deze tour is erg persoonlijk en je loopt maar zo anderhalf uur over het strand. En als je dan wat ziet voelt het alsof je er echt wat voor hebt gedaan. Wat extra voldoening geeft. Ik zag honderden jonge dieren over het strand kruipen. En heb ze gevolgd tot ze in zee verdwenen. 

Ook hebben bijvoorbeeld Thonga Beach Lodge vergunning om met een vierwielaangedreven auto over het strand te rijden op zoek naar de dieren. Er rijdt een lokale gids mee van het natuurpark die aangeeft wat wel en wat niet mag. In de koplampen zie je veel. Waaronder de sporen alsook de zeeschildpadden zelf. De chauffeur stopt als hij iets ziet, waarna je het van dichtbij mag bekijken.

Bij deze excursie kun je veel meer afstand afleggen dan te voet. Ik reed maar liefst 12 kilometer op een avond. Waardoor de kans dat je wat ziet ook toeneemt. Ik zag jonge dieren van diverse soorten, maar ook een vrouwtje het strand opkomen en eieren leggen.

Deze excursie is in de avond, dus het is handig om in de buurt te blijven slapen. Dit kan bij diverse lodges, hotels en guesthouses. Deze kun je eenvoudig online boeken, al raken ze wel snel vol.
Bekijk de leukste accommodaties

Diverse soorten zeeschildpadden leggen op de stranden hun eieren. Met name de lederschildpad, leatherback turtle in het Engels, is bijzonder. Dit is de grootste zeeschildpad ter wereld. Dit dier staat zwaar onder druk, met name door de vangst en door het rapen van eieren. Wat dus in Zuid-Afrika verboden is.

De onechte karetschildpad, loggerhead in het Engels, is een van de grootste zeeschildpadden ter wereld. De vrouwtjes van dit dier leggen ook hier op de stranden van Zuid-Afrika hun eieren. Waarna de jongen na twee maanden uit het ei kruipen. En ze hun weg naar de zee zoeken.

De naam van het soepschildpad, green turtle in het Engels, geeft al zijn grootste bedreiging aan. Al gaat het de laatste jaren beter met de soepschildpad. Ook dit dier legt zijn eieren in Zuid-Afrika, maar in kleine aantallen.

Het helpen van de dieren mag niet. Je mag ze bijvoorbeeld niet oppakken en naar de zee brengen. ,,Ze moeten op eigen kracht naar zee kruipen, zodat ze sterk worden,” legde de parkwachter uit die mee was op een van mijn excursies. 

Maar toeristen kunnen wel indirect helpen. Sterker nog, als jij komt kijken zorgt dit voor een grotere overlevingskans voor de dieren. Het geld dat je betaald voor je excursie wordt gebruikt voor de bescherming. 

En er is nog iets. Door je aanwezigheid blijven ook hun grootste vijand, krabben, uit hun buurt. En dus halen meer schildpadjes de zee merkte ik ter plekke. Dat is een win-winsituatie. Ook wat ik deed wordt toegestaan, omdat deze dieren zwaar onder druk staan. 

Ik zag een krab die net een schildpadje had gepakt met een van zijn scharen. Ik liep op de krab af, waardoor hij hem los liet. Waarna het schildpadje zijn tocht naar zee kon vervolgen. Ik bleef bij hem. Om te zien welke obstakels het dier moet overwinnen, maar ook omdat het machtig mooi is te zien.

Er zijn steeds minder zeeschildpadden op aarde. Vanwege allerlei redenen als visserij en de jacht op de eieren. Maar ook roofdieren zoals krabben, vossen en diverse soorten vogels. Mede daarom komen veel eieren uit in de nacht. De dieren volgen het maanlicht, dat boven de zee staat. Bij excursies mag je alleen licht gebruiken als je tussen de dieren en de zee staat. Oftewel, je begeleid ze naar ze. 

Aanraken mag niet. Foto’s maken voordat een vrouwtje eieren gaat leggen ook niet. Pas als ze eieren aan het leggen is, mag je van achteren zien hoe ze de eieren legt. Een parkwachter houdt alles in de gaten en kan mensen die zich niet aan de regels houden van het strand sturen.

Het seizoen van de zeeschildpadden in Zuid-Afrika begint in november. Dan komen de eerste dieren aan land om hun eieren te leggen. Ook de excursies starten dan langzaam, al is het eenvoudiger om in december te gaan.

De beste tijd is januari, maar dan wel aan het einde van de maand. Of begin februari. Dan komen de eerste jongen uit het ei. En heb je kans om de laatste vrouwtjes te zien die hun eieren leggen in het zand. Ik ging bewust begin februari naar dit deel van Zuid-Afrika om dit mee te maken. En het lukte meerdere avonden. Een hoogtepunt van mijn reis.